افزایش کارآیی کلاس درس

ساده ­ترین راه برای افزایش کارایی کلاس­های درس و کاستن از میزان خسته ­کنندگی آنها، کاهش بخش­ های نظری و ترویج دانش عملی است.

 به تجربه خلبانی به نام «مت براون» توجه کنید. زمانی که مت آماده کسب مجوز پرواز با هواپیماهای موسوم به پیستون شد، حجم دانش قابل توجهی را باید فرا می­ گرفت؛ دانشی که از آن چیز زیادی نمی ­دانست و با دانسته ­های قبلی او تفاوت زیادی داشت. او باید برای پرواز با این جت ­های تجاری مجوز کسب می­ کرد تا استخدام شود. ما از او خواستیم تا فرایند آموزش خود را توصیف کند. به نظر او، دوره آموزشی پرواز با این هواپیماها مانند قرار گرفتن تحت «بمباران اطلاعاتی» بود. کارفرمای مت او را به یک دوره آموزشی 18 روزه فرستاد که در هر روز باید 10 ساعت آموزش می­دید. 7 روز نخست این دوره فقط در کلاس‌های درس سپری می­شد و تمام جزئیات و موارد مرتبط با سیستم­های هواپیما ارائه می­ شد: سیستم برق، سوخت­ رسانی، تحت فشار و ... . در این بخش، نحوه عملکرد تمام این سیستم­ ها تشریح می ­شد. در آن زمان او هیچ فرصتی برای فکر کردن نداشت و به همین دلیل در فرایند یادگیری او، تکرار چندین باره در دستور کار قرار گرفت تا همه چیز ملکه ذهن شود.

مت می­گوید: «اواسط روز پنجم بود که آنها نمایی تصویری از سیستم سوخت­ رسانی را روی پرده به نمایش گذاشتند.» در این زمان، آموزش دهنده از خلبان­ها پرسید که آیا چراغ فرعی سیستم سوخت ­رسانی کسی تاکنون در حین پرواز روشن شده است؟ یکی از خلبان­ها دستش را بلند کرد و از تجربه هولناک خود سخن گفت. در این هنگام بود که شما با خودتان فکر می­کردید اگر این اتفاق برای من افتاده بود، چه؟ در این حالت یادگیری و توجه خلبانان به مطلب آموزشی افزون شد؛ چرا که خطر ندانستن آن را بیخ گوش خود می­ دیدند. یادگیری زمانی تقویت می­ شود که اهمیت آن افزون گردد؛ زمانی که مطالب انتزاعی را بتوان به صورت ملموس درک کرد و برای شما هم شخصی­ سازی شده باشد.

پس از آن دوره آموزشی مت تغییر کرد و روش جدیدی به کار گرفته شد. 11روز بعدی، به صورت ترکیبی در کلاس­ های درس و اتاق­ های شبیه ­سازی پرواز سپری شد. مت معتقد است که این شیوه آموزشی فعالانه منجر به یادگیری بلندمدت می­ شود. شبیه­ سازی پرواز نیازمند تمرین یادآوری دانش­های آموخته شده است و بین یادگیری­ها و کاربرد آن ارتباط برقرار می ­کند. همچنین شرایطی را فراهم می­ کند که مت باید در عمل آن را تجربه کند. در یک اتاق شبیه­ سازی، مطالب انتزاعی به صورت ملموس درمی ­آیند و شخصی­ سازی هم می­ شوند. شبیه­ سازی هم چنین شامل آزمایش ­های مختلفی می ­شود که نقاط ضعف مت و همکارانش را در تصمیم­ گیری آشکار می ­کند. به این صورت، آنها می­ دانند که روی چه مواردی باید تمرکز بیشتری کنند.

در برخی از مکان­ها مانند اتاق­های شبیه­ سازی، مت براون و تعلیم ­گران او راه­ های آموزشی بسیار اثربخشی پیدا می­ کنند. با این حال، تقریبا در هیچ حوزه­ای نمی­توان رواج کامل این شیوه ­های آموزشی را مشاهده کرد و همچنان کلاس­های «بمباران اطلاعاتی» و سخنرانی ­های کم ­اثر رواج بیشتری دارند. خود دانش ­آموزان و دانشجویان هم زمانی که قصد مطالعه دارند، تجربیات فردی خود را در فرایند یادگیری­شان دخیل نمی ­کنند تا عمق مطالب آموخته شده افزایش یابد.

در صورت اصلاح این روش ­های آموزشی ، می­ توان به نتایج درخشانی دست پیدا کرد. در صورتی که کلاس­ های درس، به جای آنکه فقط به سخنرانی و طرح کردن مسائل درسی پرداخته شود، محلی برای کسب تجربه و مواجهه با شرایط مشابه واقعیت باشند، از میزان کسالت ­باری آنها به شدت کاسته می ­شود. در این صورت، اعضای کلاس با اشتیاق بسیار بیشتری در جلسات حاضر می ­شوند، پیشرفت مهارت ­های خود را به چشم مشاهده می ­کنند و هیچگاه احساس نخواهند کرد که وقت خود را تلف کرده ­اند. مساله شخصی­ سازی هم در این کلاس­ های عملی، بسیار مهم است. در حالی که در کلاس­ های سنتی، بدون توجه به سطح مهارت ­ها و توانایی‌های ذهنی افراد، تمام مسائل به یک شکل مطرح می­ شدند، در کلاس­های عملی ­تر، هر کسی به تجربه متفاوتی دست می­ یابد و مهارت­ ها و تجربیاتش با توجه به ویژگی­های شخص خود او توسعه می­ یابند.

منبع: کتاب Make It Stick

مترجم: مهدی نکویی